به گزارش تحریریه، ایرنا به نقل از آسیاپلاس، با بیان اینکه روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری جدید بین قاره ای برای دور زدن تحریم ها هستند، نوشت: دو کشور میلیاردها دلار برای تسریع در ارسال کالا از طریق رودخانه و ریلی هزینه خواهند کرد. متصل به دریای خزر. داده های ردیابی کشتی جمع آوری شده توسط بلومبرگ نشان می دهد که ده ها کشتی روسی و ایرانی، از جمله کشتی هایی که هدف تحریم ها قرار گرفته اند، در این مسیر تردد می کنند.
روسیه و ایران، تحت فشار شدید تحریم ها، به یکدیگر روی آورده اند – و با هم به شرق نیز نگاه می کنند. هدف حفاظت از روابط تجاری در برابر مداخلات غرب و برقراری روابط جدید با اقتصادهای غول پیکر و در حال رشد سریع آسیا است.
مسیرهای جدید از طریق ایران هزاران کیلومتر را نجات خواهند داد
کریدور تجاری نوظهور (شمال-جنوب) به روسیه و ایران اجازه می دهد تا هزاران کیلومتر مسیرهای موجود را کوتاه کنند. در انتهای شمالی آن دریای آزوف قرار دارد که با شبه جزیره کریمه، سواحل جنوب شرقی اوکراین، از جمله بندر ماریوپل تحت کنترل روسیه و دهانه رودخانه دون هم مرز است. از آنجا شبکههای رودخانهای، دریایی و ریلی تا قطبهای ایران در دریای خزر و در نهایت به اقیانوس هند امتداد داشتند.
جیمز اوبراین، یکی از مقامات ارشد بخش تحریمهای دولت بایدن، گفت: «این منطقهای است که ما بسیار نزدیک آن را رصد میکنیم – هم این خط و هم روابط ایران و روسیه به طور کلی.
رابرت مالی، مسئول امور ایران در دولت بایدن، میگوید هر کریدور تجاری جدید نیازمند بررسی دقیق از نظر اختلال در انتقال تسلیحات بین کشورها است.
مالی می گوید تصمیمی که گرفته اند بسیار مضر و بی پروا است.
کشتیهایی که در رودخانه ولگا حرکت میکنند بهطور سنتی مملو از فرآوردههای نفتی و غلات بودهاند (ایران سومین واردکننده غلات روسیه است)، اما این محدوده گسترش خواهد یافت. دو کشور معاملات جدیدی در زمینه کالاهایی از جمله توربین، پلیمر، تجهیزات پزشکی و قطعات خودرو اعلام کردند. روسیه همچنین سوخت هسته ای و قطعات راکتور بوشهر ایران را تامین می کند.
روسیه باید پایان ناگهانی روابط تجاری با اروپا، بزرگترین شریک تجاری خود قبل از جنگ را جبران کند و راه حلی برای تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا بیابد.
نیکلای کوژانوف، کارشناس خلیج فارس در دانشگاه قطر که از سال 2006 تا 2009 دیپلمات روسی در تهران بود، گفت: «با بسته شدن شبکه های حمل و نقل اروپایی، آنها بر توسعه کریدورهای تجاری جایگزین متمرکز شده اند.» او از محور روسیه به سمت شرق حمایت می کند. خطوط دریایی، اما مسیرهای زمینی دشوار است و ردیابی همه آنها تقریبا غیرممکن است. “
البته موانع زیادی وجود دارد که هم روسیه و هم ایران برای رفع آنها هزینه های زیادی را صرف می کنند.
روسیه قصد دارد یک میلیارد دلار برای بهبود ناوبری از طریق آزوف، رودخانه دون و از طریق کانالی که به ولگا متصل می شود، سرمایه گذاری کند.
این کشتیها با طول بیش از 100 متر، 32 کیلومتر از دریای آزوف به سمت روستوف-آن-دون در داخل کشور حرکت میکنند و در آنجا برای عبور از ولگا صف میکشند. کانال Don-Volga یک امتداد 101 کیلومتری از گذرگاه های مصنوعی و مخازن طبیعی است که دو رودخانه را در نزدیک ترین نقطه به یکدیگر متصل می کند.
عمق کم برخی از بخش ها ظرفیت کشتی ها را به 3000 تن محدود می کند. بهبود کانال اجازه عبور دو برابر کشتی ها را می دهد.
خبرگزاری دریانوردی ایران گزارش داد که روسیه در حال نهایی کردن قوانینی است که به کشتیهای ایرانی حق عبور از آبراهههای داخلی رودخانههای ولگا و دون را میدهد.
دادههای ترافیک کشتیهای جمعآوریشده توسط بلومبرگ نشان میدهد که دستکم دهها کشتی ایرانی که برخی از آنها متعلق به گروه خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران هستند، بین سواحل خزر این کشور و بنادر کلیدی رودخانه ولگا تردد میکنند.
یک خبرگزاری ایرانی ماه گذشته گزارش داد که ایران 10 میلیون دلار در بندری در ولگا سرمایه گذاری کرده است. هدف این است که ظرفیت بندر سالیانکا آستاراخان تقریباً دو برابر شود و به 85000 تن در ماه برسد.
ایران در داخل مرزهای خود در حال سرمایهگذاری در پایانههایی است که میتوانند محمولهها را از کشتیها به خطوط ریلی منتقل کنند که از دریای خزر به خلیج فارس میگذرند. همچنین در حال توسعه شبکه راه آهن است که در حال حاضر حدود 16000 کیلومتر طول دارد و بخشی از فهرست میراث جهانی یونسکو است.
هیئت های تجاری به طور فزاینده ای بین ایران و روسیه پرواز می کنند و تجارت در حال رشد است. به طور رسمی، در ماه اوت امسال تقریباً دو برابر شد. این رقم سالانه احتمالاً به زودی از 5 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. سرگئی کاتیرین، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع روسیه ماه گذشته در کنفرانسی در تهران گفت: «پس از توافق تجارت آزاد، «مسیری روشن» برای رسیدن به 40 میلیارد دلار وجود دارد.
گسترش شبکه ریلی ایران
برای ایران، در بحبوحه تلاشهای ناامید برای بازگرداندن توافق سال 2015 با قدرتهای جهانی که تحریمها را در ازای محدود کردن برنامه هستهایاش لغو کردند، موضوع مهمتر شده است.
مقامات ایرانی می گویند که آنها کاملاً بر چیزی که آنها را “هاب شرقی” می نامند متمرکز هستند – از هرگونه طرحی برای احیای روابط اقتصادی با اروپا چشم پوشی کرده و در عوض یک سری معاملات تجاری و انرژی را با روسیه، چین و کشورهای آسیایی دنبال می کنند. یک مرکز اضافه می کنند.
سالهاست که تلاشهای هماهنگی برای یکپارچهسازی کل این قلمرو اوراسیا، عمدتاً خارج از رادار دولتهای غربی، صورت گرفته است. چین و روسیه در حال حاضر اعضای سازمان همکاری شانگهای هستند، یک نهاد امنیتی اقتصادی که ایران را نهمین عضو خود خواهد کرد. چین و ایران در آستانه پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند که اجازه تجارت آزاد بین کشورها را می دهد.
یکی دیگر از نهادهای مرتبط با اقتصاد منطقه و فراتر از آن، گروه بریکس است. این بلوک که در ابتدا شامل برزیل، روسیه، هند و چین بود، اکنون آفریقای جنوبی را نیز در بر می گیرد و آماده گسترش بیشتر است.
در تمام این موارد، برخی از تحلیلگران پژواک ایدهای را میبینند که بیش از یک قرن است که وجود داشته و پایه و اساس تفکر ژئوپلیتیکی محسوب میشود. این بر مبارزه بین یک قدرت جهانی اقیانوسی – بریتانیا در آن زمان، ایالات متحده امروز – و غول های زمینی اوراسیا متمرکز است. هم برای روسیه و هم برای ایران، هند یک گره حیاتی در شبکه هایی است که در تلاش برای ایجاد آن هستند.
اگر ایران موفق شود مجتمع بندری ناتمام و معطل شده چابهار در اقیانوس هند – پروژه ای که هند در آن سرمایه گذاری کرده است – به شبکه ریلی بلندمدت خود وصل کند، جریان تجاری می تواند افزایش یابد. چابهار تاکنون از سوی آمریکا تحریم نشده است، اما این امر می تواند توجه واشنگتن را به خود جلب کند.
رابرت مالی می گوید که اگر هر سازمانی در نقض تحریم های ما در زمینه کمک به روسیه یا هر منطقه دیگری که ایران در آن تحریم است، دست داشته باشد، تحریم خواهد شد.
به گفته بهارات گوپالسوامی، مدیر عامل District Consultancy LLC، یک شرکت مشاوره تجاری مستقر در واشنگتن، این شاید بزرگترین تهدید برای دور زدن تحریم های روسیه و ایران باشد. موفقیت یا شکست به خود دو طرف بستگی ندارد. این بستگی به این دارد که کشورهای دیگر، از هند گرفته تا خاورمیانه، موافق تحریم ها باشند یا در برابر فشار مقاومت کنند.
گوپالسوامی می گوید: ایجاد، استفاده و نگهداری چنین زیرساختی مستلزم همکاری نه تنها روسیه و ایران، بلکه سایر کشورهایی است که بخشی از این کریدور هستند.
پایان/