شبکه خبری المیادین اخیرا گزارشی از روند ورود ویروس کووید 19 به ایران تحت تحریمهای ویژه و نحوه مقابله ایران با همهگیری و چالش واکسیناسیون عمومی در کشور منتشر کرده است.
به گزارش رجانیوس به نقل از روابط عمومی ستاد فرماندهی امام، در گزارش شبکه المیادین آمده است: ایران نیز مانند سایر کشورها خیلی زود به ویروس کرون مبتلا شد. اما تفاوت تجربه ایران این بود که با سختترین تحریمها بهویژه در حوزههای پزشکی و تجهیزات پزشکی و مهمتر از همه ابزارهای پیشگیری از کرونا مواجه بود. تحریمها تأثیر مستقیمی بر نرخ بالای ابتلا و مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا در ماههای اول سال 2020 داشت و ایران را در کنار چین و ایتالیا در صف اول شیوع قرار داد، اما این موضوع مانع ایرانیها نشد. این ویروس برای مبارزه با شیوع ویروس بسیج شد و پزشکان، پرستاران و دانشجویان، مستقیماً یا از طریق ضدعفونی کردن و تولید ماسکهای بهداشتی و مواد ضدعفونیکننده یا تأثیرگذارترین عاملی که معادله را کاملاً تغییر داد، به میدان آمدند: واکسن.
21 بهمن 1399 دو نفر در شهر قم توسط وزارت بهداشت ایران به ویروس کرونا مبتلا شدند. در زمان اپیدمی تاج در چین، انستیتو پاستور در تهران متعهد به تهیه تجهیزات تشخیص تاج (تست) شد و شروع به ساخت و افزایش تولید خود کرد تا توزیع آن در کشور از یک سو و مشمول تحریم از سوی دیگر مشخص شود. معادل ساخت این تجهیزات بود که قرار نگرفت.
این گزارش می افزاید: در آن زمان میزان ذخایر کافی برای مواد تشخیصی و پیشگیرانه مانند آزمایش، ماسک و مواد ضدعفونی کننده مشخص نبود چرا که شاهد بحران جهانی در تامین، نگهداری و یا سرقت این مواد از برخی کشورها بودیم. “تولید ماسک با سرعتی سریع آغاز شد و از 50000 عدد در 14 مارس 2020 شروع شد تا 5 میلیون در روز در 30 سپتامبر 2020، علاوه بر مشارکت هزاران داوطلب در تولید ماسک های ضد عفونی کننده، توزیع شده در نقاط مختلف استان ها .
در زمانی که کشورها برای واکسن کرون رقابت می کردند، چندین شرکت ایرانی شروع به توسعه پروژه تولید واکسن خود کردند. اتخاذ چنین تصمیمی مخاطرات و پیامدهای زیادی را به همراه داشت، از یک سو پاسخگویی به نیازهای تعداد زیادی از مردم دشوار بود و از سوی دیگر تحریم ها واردات مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه چنین پروژه ای را ممنوع کرد. ایالات متحده بیشتر تجهیزات را توقیف یا تحریم کرد و از صادرات آن به ایران جلوگیری کرد. علاوه بر این، آنها به متحدان خود اجازه این کار را ندادند و روی تولید انحصاری واکسن کار کردند.
واردات واکسن و تهیه محصولات داخلی
شبکه لبنانی المیادین میافزاید: همزمان با آمادهسازی واکسن ایرانی، دولت درخواستهای خود را برای واردات واکسن به کشورهای دوست ارسال کرده است و این اقدام موازی برای برآوردن الزامات در این مرحله برای حفاظت از ملت و کشور ضروری بود. برای دستیابی به واکسنی تولید شده در کشور».
رایزنی ها و مذاکرات برای خرید واکسن از چندین کشور در اواخر مارس 2020 آغاز شد، اولین مورد چین بود، جایی که کرونا در آنجا ظاهر شد و قبلا واکسن سارس را ساخته بود. چین تلاش کرده تا قراردادی برای فروش واکسن به ایران و اعمال اصلاحات در راستای ویروس تاج امضا کند، اما این امر مردم را در معرض آزمایش قرار داده است که دولت ایران به دلیل خطرات از آن امتناع کرده است.
شرکت انگلیسی Astrazenka نیز پیشنهاد فروش 5 میلیون دوز واکسن علیه شرکت ایران در آزمایشهای انسانی و چین نیز پیشنهاد فروش 18 میلیون دوز واکسن به تهران را در ازای شرکت ایران در آزمایشهای انسانی ارائه کرد، اما دولت ایران این واکسن را نپذیرفت. پیشنهاد می کند. زیرا از ایمنی و امنیت آزمایشات اطلاعی نداشت.
در اواسط تابستان 2020، شرکت ها شروع به ارائه واکسن های خود کردند و کشورها موافقت کردند که در مواقع اضطراری آنها را تزریق کنند. در این مرحله پروژه جهانی «کوواکس» راه اندازی شد. پروژه ای که هدف آن به اشتراک گذاری برخی از واکسن های تولید شده توسط کشورهای در حال توسعه با سایر کشورها برای تسریع کارزار واکسیناسیون در سراسر جهان بود، اما این برنامه آنطور که انتظار می رفت نبود. زمانی که ایران 17 میلیون دوز واکسن را پرداخت کرد، کواچ به وعده خود عمل نکرد، اما به دلیل تحریمهای آمریکا، واردات واکسن همچنان امنتر بود.
برکات از آغاز آزمایش واکسن انسانی خبر داد
المیادین اعلام کرد: در 29 دسامبر 2020، گروه دارویی برکت از آغاز آزمایشات انسانی در پی فرآیند دشوار اکتشاف و خرید مواد اولیه تحت تحریم های آمریکا، حتی در زمینه تجهیزات بهداشتی و درمانی خبر داد.
از اولین کاندیدهای این آزمایشات میتوان به طیبه مخبر، دختر محمد مخبر، رئیس دفتر امام خمینی (ره) و علی عسگری، معاون رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اشاره کرد. اعلام و شروع آزمایش با انسان پیامدهای قابل توجهی داشت. کمتر از دو هفته بعد، ایالات متحده از طریق وزارت خزانه داری، محمد محبر، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و تمامی نهادهای وابسته به آن از جمله برکت را تحریم کرد.
در پی اعلام آغاز آزمایشات انسانی، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، سید علی خامنهای در سخنانی در تاریخ 17 آذر 1399، واردات واکسنهای تولید شده در آمریکا، فرانسه و انگلیس را ممنوع و تشویق کردند. تولید واکسن ایرانی تسریع در روند واکسیناسیون تهیه واکسن از خارج به جز این کشورها.
پس از این پیشرفت بزرگ و غیرمنتظره در تولید واکسن در ایران و شکست انحصار واکسن که آمریکا را نگران کرده است، ایران مذاکراتی را برای واردات واکسن از کشورهای دوست آغاز کرده است. برخی از کشورهای غربی برای ارسال واکسن به ایران عجله کردند و کواکس برای انجام تعهدات قبلی خود مداخله کرد.
این واکسنها بهطور متوالی از روسیه و چین وارد شدند و تحریمها و انحصارات ایالات متحده را نقض کردند. انتظار می رفت 3.2 دوز واکسن در مارس 2021 از طریق کواکس وارد ایران شود، اما این امر نیز با تحریم مواجه شد و سه ماه پس از دریافت پول واکسن، تنها 700 هزار دوز از واکسن آسترازنکا کره جنوبی در 5 آوریل وارد شد. ، 2021. ایران شد. تحویل بعدی واکسن به 26 اردیبهشت 1390 به تعویق افتاد و در آن تاریخ 1.5 میلیون دوز واکسن آسترازنکا تولید ایتالیا وارد ایران شد.
شرکتهای خصوصی ایرانی نیز برای خرید این واکسن اقدام به امضای قرارداد کردند و موفق شدند تا پایان سال ۲۰۲۰ واکسنهایی را وارد کنند، اما این اقدام در امان نبود. یک شرکت ایرانی که نماینده انحصاری واکسن بهارات هندی بود، قرارداد خرید دو میلیون دوز را امضا کرد. 500000 دوز اول در مقایسه با 125000 در 10 مارس 2021 پرداخت شد، اما به دلیل تحریمهای ایالات متحده، هند از صادرات دوزهای بعدی منع شد.
راه اندازی خطوط تولید واکسن برکت و پیدایش آن با سایر واکسن ها
در ادامه این گزارش آمده است: «برکات تنها واکسن تولید شده در ایران نبود، بلکه پنج واکسن دیگر نیز وجود داشت: «پاستوکوکوس» که بین انستیتو پاستور و کوبا مشترک است، همچنین به عنوان سوبرانا شناخته میشود. کوپارس که با نامهای رازی، فخراواک یا فهرا، اسپیکوگن (مشترک با استرالیا) و نوراواک (از طریق یکی از سازمانهای سپاه پاسداران ایران) نیز شناخته میشوند.
اما برکت در ارائه نتایج سریعتر بود پس از انجام موفقیت آمیز آزمایشات اولیه و انتشار مقالات علمی در زمینه نتایج و تحقیقات، شرکت برکت خط تولید انبوه را راه اندازی کرد. برآوردها برآورد می کنند که ایران به 160 میلیون دوز واکسن نیاز دارد، بنابراین کار برای تهیه این مقدار واکسن آغاز شده است.
اما تجهیزات مورد نیاز برای ساخت این واکسن در ایران موجود نبود و منحصراً در آمریکا ساخته شد و حتی آزمایشگاه های ایران نیز مدتی است که به دلیل نبود تجهیزات اولیه وارداتی از آمریکا تعطیل شده اند.
برکات تلاش کرد تا با درخواست مجموعه ای از مواد خام تحریم های آمریکا را به روشی کاملاً علمی دور بزند که تنها یک سوم با آن موافقت کردند و این نشان می دهد که آمریکا نمی خواهد به ایرانی ها فرصتی برای ساخت واکسن بدهد. اما ایرانی ها همان مواد مورد توافق را برداشتند و با استفاده از تجربیات داخلی که نشان دهنده توسعه فناوری برای رفع نیازهای ایران در شرایط تحریم و بحران است، شروع به تولید مواد دیگر کردند. ایران نیز تلاش کرد تا تجهیزات جایگزین را از چین و هند تامین کند، اما در مقطعی وارد شدند و زمانی به دلیل تحریم ها و مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا در هند با مشکل مواجه شدند.
پیشبینی میشد تعداد دوزهای ساخته شده در ایران در آبان ماه سال 1390 به حدود 50 میلیون برسد، اما این تحریمها و برخی موانع دیگر مانع از اجرای به موقع آن شد، اما طبق آمارهای رسمی، تولید در این مجموعه همچنان ادامه دارد و روند تصاعدی دارد. .
اثرات داخلی و خارجی واکسن ایرانی
بر اساس گزارش المیادین، پس از آنکه آزمایش ایرانیان با واکسن برکت به نتیجه مطلوب رسید، نتایج شکست تجمع و محاصره آشکار شد. تعداد دوزهای وارداتی به خارج از کشور قبل از شروع این آزمایشات 6.8 میلیون دوز بود که پس از 3 ماه تولید و لغو برخی تحریم های واردات به دلیل نگرانی از فروش واکسن به 51.4 میلیون دوز رسید. 12.5 برابر سریعتر قیمت هر دوز این واکسن از 15.5 به 8 یورو افزایش یافت.
بررسی ها نشان می دهد که 74 درصد مردم ایران به واکسن های ایرانی به ویژه واکسن برکت اعتقاد دارند. بهرام عینالهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران در بیانیهای اعلام کرد که واکسن برکت بر اساس تحقیقات وزارت بهداشت و مقایسه آن با واکسنهای خارجی، عوارض کمتری دارد و ممکن است کمترین عوارض را در دنیا داشته باشد. شایان ذکر است که کارآزمایی بالینی در مرحله اول و دوم گروه های سنی 12 تا 18 سال ما در ایران نیز آغاز شده است و عوارض آن برای دوز دوم بین 84 تا 90 درصد و 80 درصد و بیشتر گزارش شده است.
گزارشهای اخیر وزارت بهداشت درباره دریافت واکسنهای ایرانی و خارجی حاکی از آن است که تا تاریخ 30 آذر 1390، تقریباً 150 میلیون و 108 هزار و 308 دوز واکسن دریافت شده است. ولی
تعداد واکسن های ایرانی دریافتی 32 میلیون و 300 هزار دوز است که از این تعداد 15 میلیون واکسن برکات، 6 میلیون و 300 هزار واکسن پاستواک، 6 میلیون واکسن اسپیکوژن و 5 میلیون رازی است.
تا 26 دسامبر 2021، 59 میلیون و 529 هزار نفر اولین دوز واکسن را دریافت کردند، 51 میلیون و 255 هزار و 555 نفر هر دو دوز و 5 میلیون و 922 هزار و 213 نفر نوبت سوم را دریافت کردند، تعداد کل دوزهای تزریقی 116 میلیون و 707 نفر است. این 1715 دوز است.
وزیر بهداشت ایران از تزریق 112 میلیون دوز واکسن طی چهار ماه گذشته خبر داد. وی افزود: ما در یک روز یک میلیون و 650 هزار دوز واکسن تزریق کردیم که رکورد جهانی سرعت و جمعیت است و سازمان بهداشت جهانی با ما تماس گرفت و از میزان واکسیناسیون در ایران متعجب شد.
در پایان این گزارش آمده است: «در طول اپیدمی ولیعهد، ایران تواناییهای داخلی آمریکا، تحریمها و خود بیماری همهگیر را به چالش کشید و ثابت کرد که اراده ایرانیها میتواند بر انحصارات و موانع غربی غلبه کند. علیرغم همه چالش ها، ایران شکل جدیدی از مقاومت پزشکی و علمی ایجاد کرده و ارزش اعتماد و استفاده از تجربیات داخلی را به نمایش گذاشته است.